Cá ba sa, tên khoa học Pangasius bocourti, còn có tên gọi là cá giáo, cá sát bụng, là loại cá da trơn trong họ Pangasiidae có giá trị kinh tế cao, được nuôi tập trung tại nhiều nước trên thế giới. Loài này là loài bản địa ở Đồng bằng sông Cửu Long tại Việt Nam và lưu vực sông Chao Phraya ở Thái Lan.
Cá basa được nuôi nhiều tại Việt Nam, đặc biệt là khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, đây là thực phẩm quan trọng ở thị trường quốc tế nên có giá trị rất cao khi xuất khẩu ra nước ngoài.
Việt Nam có nhiều sông rạch và lượng sinh vật phong phú, không chỉ thích hợp nuôi trồng sử dụng trong nước mà còn có giá trị xuất khẩu cao. Cá basa chế biến trực tiếp rất nhiều món ngon hay sản phẩm đóng hộp đều cực kì ngon và cung cấp nhiều giá trị dinh dưỡng.
Trong thịt cá basa phi lê có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như: Calo, chất béo, Omega-3 axit béo, chất đạm, carbohydrates, cholesterol, sodium, rất tốt cho cơ thể. Cá basa sau khi làm sạch và chế biến, cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể mà không lo gây béo phì, thừa cân.
Lượng Natri chứa trong thịt cá Basa phi lê tương đối thấp với 50mg / 100 gram. Liều lượng cơ thể cần dùng Natri hàng ngày là 2.300mg, do đó 100 gram cá basa fillet chỉ chứa 2% Natri cho cơ thể. Tuy nhiên, bạn chỉ nên nạp vào lượng đủ là 2 lần mỗi tuần là vừa đủ, sử dụng quá liều sẽ gây tác dụng phụ thậm chí nguy hiểm.
Cá basa có chứa rất nhiều Vitamin như A, D, E…và chứa khoảng 90 – 98% Triglyceride là Ester và Glycerin của các acid béo. Các loại acid béo không no trong cá rất tốt cho não, tim, gan và các tuyến sinh dục. Quan trọng là lượng acid béo trong cá rất cân đối tốt cho sức khỏe. Một số loại cá cung cấp lượng Omega 3 gồm cá mòi, cá hồi, cá ngừ đại dương và cá hồi màu cam hồng…
Nhắc đến mỡ cá chắc hẳn nhiều người sẽ cảm thấy ái ngại bởi những lo lắng về sức khỏe. Tuy nhiên, mỡ cá Basa cung cấp omega 3 dồi dào, giúp hạ cholesterol có hại trong máu. Mỡ cá còn giúp dễ thụ thai và không gây béo phì vì mỡ cá chứa các axit béo không no .Chỉ có mỡ thịt lợn mới ảnh hưởng tim mạch và gây béo.
Theo kết quả điều tra tại Việt Nam, lượng lớn cá basa, khô cá nhiễm độc , mất vệ sinh vẫn được bày bán nên người mua phải chọn lọc kĩ nguồn cá có xuất sức rõ ràng uy tín.
Cá Basa kho tàu: kho cùng trứng gà / vịt và các gia vị khác, phần cá và trứng có màu đậm, vị ngọt từ nước dừa và hương thơm của hành, tỏi, tiêu, ă kèm cơm rất thơm ngon.
Cá basa kho gừng, không giống như cá tra kị gừng, cá basa cực kì phù hợp với gừng, món ăn này có vị ngọt thơm ngọt của cá, quyện lẫn với mùi thơm của gừng và cay nồng của ớt.
Cá basa chiên giòn sốt chua ngọt: kết hợp cùng cà chua, hành hẹ và tiêu, cá basa được tẩm bột chiên vàng ươm rưới nước sốt chua ngọt chấm với tương ớt ăn chơi hay ăn cùng cơm đều ngon tuyệt.
Cá basa phi lê chiên áp chảo: Cá basa fillet áp chảo ăn vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe, chế biến nhanh gọn lẹ luôn. Là món ăn đặc biệt của các tín đồ #Eatclean. Cá basa áo chảo có tác dụng giảm cân, cung cấp đủ chất dinh dưỡng, cá phi lê áp chảo chỉ mất không quá nửa tiếng và chấm với sốt tartar của Kewpie cực kì thơm ngon, hấp dẫn.
Lẩu cá basa: món ngon phổ biến và xuất hiện trong hầu hết thực đơn của các nhà hàng lớn nhỏ. Với vị chua thanh của nước me, chua ngọt của trái thơm, cay cay của ớt và béo béo béo của cá basa rất được ưa chuộng. Khi ăn Lẩu cá basa sẽ nhúng thêm cá, đậu bắp, bạc hà, rau ăn lẩu vào. Ăn kèm với bún và nước chấm.Món ăn này phổ biến ở nhiều địa phương và phù hợp với thời tiết se se lạnh . Ngoài ra , lẩu cá basa còn có thể nấu cùng măng chua, mùi vị không hề tệ !
Canh cá basa om hoa chuối: Chữa hay bị nặng ngực đau tức hông sườn. Cá basa, hoa chuối, đậu phụ, riềng, mẻ, sả, lá lốt, tía tô, nghệ, tiêu, ớt, mắm, muối gia vị vừa đủ om nhừ ăn.
Cá basa nấu lá giang: Chữa trẻ em ăn được gầy sút, nội nhiệt. Cá basa, lá giang, cà chua, hành lá, rau đắng, hoa chuối, đậu bắp, giá đỗ, mắm, muối, dầu ăn, tiêu gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Cá basa kho tộ: Chữa phụ nữ sau sinh, sữa ít. Cá basa, thịt ba chỉ, gừng, hành tím, mắm, muối, đường, tiêu, nghệ, ớt, gia vị vừa đủ, kho ăn kèm rau như xà lách, rau mùi, ngò tàu, rau thơm.
Cá basa om riềng mẻ: Chữa chóng mặt, hoa mắt, miệng khô. Cá basa riềng, đậu phụ, cơm mẻ, nghệ, ớt, mắm tôm, tiêu gia vị vừa đủ kho ăn kèm rau như xà lách, dưa leo, chuối chát, rau thơm.
Cá basa om chuối đậu: Chữa đái tháo đường, người gầy, miệng khô. Cá basa, chuối xanh, thịt ba chỉ, đậu phụ, nghệ, riềng, cơm mẻ, ớt, mắm tôm, tía tô, lá lốt, tiêu, gia vị vừa đủ, om ăn liền.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý khi ăn cá basa là vì thịt cá basa bổ béo, ngọt, thơm ngon giàu dưỡng chất, những người mập phì thừa cân không nên dùng nhiều, khi chế biến để cá hết mùi tanh nên rửa cá bằng nước ấm, mổ bụng lấy màng trắng và rửa qua cá với dấm hoặc chanh.
Việt Nam là quốc gia dồi dào về tài nguyên và đa dạng trong văn hóa ẩm thực, từ một loại hải sản có thể chế biến nhiều món ngon hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng cao . Cá basa có giá rẻ hơn cá chép nhưng hàm lượng dinh dưỡng cao , có tác dụng tốt với nhiều loại thể trạng.